Plastik Üretiminde Hassas Dozajlama: LIW, Batch ve Vidalı Sistemler

Plastik enjeksiyon, ekstrüzyon veya şişirme kalıplama gibi üretim süreçlerinde, ana hammaddeye katılan boya ve katkı maddelerinin doğru oranlarda dozajlanması, nihai ürünün kalitesi için kritik bir adımdır. Hatalı dozajlama, renk tutarsızlıklarından fiziksel özelliklerin kaybına kadar birçok soruna yol açabilir. Bu nedenle, üretim tesisleri için en uygun dozajlama sistemini seçmek büyük önem taşır. İşte bu alandaki başlıca sistemler ve işleyişleri: LIW, Batch ve Vidalı dozajlama.

1. Gravimetrik Dozajlama: LIW (Loss-in-Weight)

LIW (Loss-in-Weight), yani "Ağırlık Kaybı" prensibiyle çalışan dozajlama sistemleri, en yüksek hassasiyet seviyesini sunar. Bu sistemler, bir tank veya haznede bulunan malzemenin besleme sırasında ağırlığındaki azalmayı sürekli olarak ölçer. Bu azalma oranı, ayarlanan hedef besleme hızına (kg/saat veya g/sn) eşitlendiğinde, dozajlama işlemi doğru bir şekilde gerçekleştirilmiş olur.

Nasıl Çalışır? Dozajlama ünitesi bir terazi üzerine yerleştirilmiştir. Besleme motoru çalışmaya başladığında, terazi ağırlık kaybını anlık olarak izler. Kontrol ünitesi, motor hızını ağırlık kaybı oranına göre dinamik olarak ayarlar. Örneğin, belirlenen hızın altına düşülürse motor devri artar, üzerine çıkılırsa devir düşürülür. Bu sayede, malzemenin akışkanlık değişimlerinden kaynaklanan sapmalar anında telafi edilir.
Avantajları:
- Yüksek Hassasiyet: Malzemenin yoğunluğundaki veya akışkanlık özelliklerindeki değişikliklerden etkilenmez.
- Otomatik Düzeltme: Sürekli tartım sayesinde sapmaları anında fark eder ve düzeltir.
- Kullanım Alanları: Yüksek kaliteli, teknik parçaların üretimi, medikal ürünler ve otomotiv sektörü gibi sıfır hata toleransı gerektiren uygulamalar.

2. Gravimetrik Dozajlama: Batch (Tartım)

Batch (Tartım) dozajlama sistemleri, malzemeleri belirli bir sırayla ve önceden belirlenmiş ağırlıklarda karıştırarak çalışır. Genellikle karıştırıcının altında bir tartım haznesi bulunur. Her bir bileşen (ana granül, masterbatch, katkı maddesi), ayrı ayrı veya sırayla bu hazneye boşaltılır ve hassas bir şekilde tartılır. Tüm bileşenler toplandıktan sonra, karışım ana makineye gönderilir.

Nasıl Çalışır? Sistem, reçetede belirlenen oranlara göre her bir bileşenin ne kadar tartılacağını bilir. Örneğin, ana hammaddeyi belirli bir ağırlıkta tarttıktan sonra, masterbatch'i tartmaya başlar. Her bir tartım işlemi tamamlandığında, karışım hazır hale gelir.
Avantajları:
- Ekonomik ve Güvenilir: LIW sistemlerine göre daha basit bir yapıya sahip olabilir ve maliyet etkin bir çözüm sunar.
- Tutarlı Karışım: Özellikle homojen bir karışım elde etmek için idealdir.
Kullanım Alanları: Daha büyük partilerde üretim yapılan ve süreç akışının durmasının problem yaratmadığı uygulamalar.

3. Volumetrik Dozajlama: Vidalı Sistemler

Volumetrik dozajlama, adından da anlaşılacağı gibi, malzemeyi hacim prensibine göre dozajlar. Bu sistemlerde, bir vida veya döner hazne, her devirde belirli bir hacimde malzemeyi besler. En yaygın kullanılan volumetrik sistemlerden biri Vidalı (Screw) Volumetrik Dozajlama sistemleridir.

Nasıl Çalışır? Dozajlama vidası, belirli bir hızda dönerek hazneden aldığı granül veya toz malzemeyi ileriye doğru iter. Her bir vidanın dönüşü, sabit bir hacimde malzemenin transferini sağlar. Dozajlama hızı, vidanın dönme hızına bağlıdır.
Avantajları:
- Düşük Maliyet: Gravimetrik sistemlere göre daha basit bir yapıya sahip oldukları için genellikle daha ekonomiktirler.
- Kompakt Tasarım: Yerden tasarruf sağlar ve makine üzerine kolayca monte edilebilirler.
Dezavantajları:
- Hassasiyet Sınırlı: Malzemenin yoğunluğundaki veya akışkanlık özelliklerindeki değişimlerden doğrudan etkilenir. Örneğin, malzemenin boyutu veya şekli değiştiğinde, aynı hacimde daha az veya daha fazla ağırlıkta malzeme transfer edilebilir.
Kullanım Alanları: Hassasiyetin daha az kritik olduğu, maliyetin daha ön planda tutulduğu veya toz boya gibi hacimsel beslemenin daha uygun olduğu uygulamalar.

Hangi Sistem Sizin İçin En İyisi?

Doğru dozajlama sistemini seçmek, üretim hedeflerinize bağlıdır.

En yüksek hassasiyet, kalite ve malzeme israfını en aza indirme önceliğinizse, LIW gravimetrik sistemler sizin için en uygunudur.
Homojen karışım ve orta seviye hassasiyet arıyorsanız, Batch sistemler iyi bir seçenek olabilir.
Düşük yatırım maliyeti ve temel dozajlama ihtiyacınız varsa, Vidalı volumetrik sistemler beklentilerinizi karşılayacaktır.

Unutmayın ki, doğru sistem seçimi, sadece bugünkü değil, gelecekteki üretim ihtiyaçlarınızı da göz önünde bulundurarak yapılmalıdır.

omer@remoteknik.com

Gsm : 0540 923 8560